Inmiddels sinds jaar en dag verplicht op nieuwe aanhanwagens, maar ook steeds vaker gemonteerde op ouderen aanhangwagen is de 13 polige stekker. Bij het uitzoeken van een 13 polige stekker heb je echter nogal wat verschillende keuzes. Wat is belangrijk om op te letten en wat zijn de verschillen tussen de verschillende merken en modellen stekker?
In deze blog geven we een overzicht van de verschillende opties. Ook kijken we naar een stekker die een vreemde een in de bijt blijkt, omdat het 13 polige aanhanger stekker systeem bekend staat om het feit dat hij in de stekkerdoos gedraaid moet worden terwijl dat bij deze stekker niet nodig is!
Daarnaast is er nog een alternatieve 13 polige stekker, namelijk de 13 polige stekker volgens het WeSt systeem. Ook die zullen we natuurlijk bespreken, want het is natuurlijk mogelijk dat uw aanhanger of fietsendrager is uitgevoerd met deze stekker.
Hella 13 polige stekker
De eerste en meest verkochte optie voor achteraf montage is de 13 polige Jaeger stekker van de Duitse fabrikant Hella. Wat deze stekker zo speciaal maakt, is zijn eenvoudig heropenbare ontwerp, waardoor hij zeer eenvoudig achter opnieuw te openen is. Dit maakt installatie achteraf een stuk gemakkelijker dan bij andere stekkers. Daarnaast is de passing van deze stekker erg goed, mede dankzij Hella's levering van 13-polige stekkerdozen aan autofabrikanten voor eerste montage.
Met schroefverbindingen is deze stekker gemakkelijk te monteren, terwijl de draaivergrendeling ervoor zorgt dat hij stevig in de stekkerdoos vastzit, wat lostrillen tijdens het rijden aanzienlijk verminder. Hierdoor zal de Hella stekker nagenoeg nooit voor storingen zorgen tijdens het rijden.
Universele 13 polige stekker
De universele 13 polige stekker is de voordeligste optie. Deze stekker lijkt wat constructie betreft erg veel op de Hella. De kwaliteit van bijvoorbeeld de rubbers is echter net iets minder goed. Hiermee is de stekker zeker niet slecht, maar minder dan de Duitse kwaliteit van Hella.
13 polige stekker insteek model
Deze stekker is anders dan alle andere stekkers volgens het Jaeger systeem. Deze stekker ziet er namelijk aan de buitenzijde uit als een 7 polige stekker en zo dient hij ook gebruikt te worden. Het is namelijk niet mogelijk om deze stekker in de stekkerdoos te draaien. Men dient deze recht in de stekkerdoos te steken. De stevige plaatsing in de stekkerdoos door het vast draaien zoals bekend bij de andere stekkers ontbreekt dus. Voordeel daar van is dat er dus geen bewegende delen in de stekker zitten, waardoor hij in theorie minder gevoelig zou zijn voor storingen. In de praktijk zorgt deze stekker echter wel voor wat verwarring.
WeSt systeem
Naast de diverse opties met het Jaeger systeem is er natuurlijk ook nog het WeSt systeem. Dit systeem heeft als voordeel dat de 13 polige stekkers naast in de 13 polige WeSt stekkerdoos passen, ook in de ouderwetse 7 polige stekkerdoos passen. Deze stekkers passen echter niet zonder verloop in een Jaeger 13 polige stekkerdoos. Verlopen van 13 polig WeSt naar Jaeger zijn daarnaast een stuk schaarser en duurder dan verlopen van Jaeger naar 7 polige en andersom. Het WeSt systeem lijkt de strijd dan ook verloren te hebben en steeds minder vaak gebruikt te worden bij eerste montage door autofabrikant en trekhaak bouwers.
Links het WeSt systeem, rechts Jaeger
13 polige stekker met dubbele kabelinvoer
Ook veel gebruikt in onze werkplaats is de 13-polige stekker voorzien van dubbele kabelinvoer. De dubbele kabelinvoer maakt het eenvoudiger om de stroomkabel direct vanaf de stekker te splitsen in twee afzonderlijke kabels, wat handig is voor diverse installaties.
De stekker is uitgerust als een handig klikmodel, waardoor deze snel en gemakkelijk uit- en in elkaar te klikken is voor snelle montage. Daarnaast wordt de stekker geleverd met twee rubber tules: één voor enkele kabelinvoer en één specifiek ontworpen voor dubbele kabelinvoer.
Met 13 aangesloten polen is deze stekker geschikt voor zowel caravans als aanhangwagens. De solide constructie zonder draaiende delen minimaliseert het risico op losraken tijdens gebruik, terwijl de stevige sluiting en het vaste ontwerp van de polen bijdragen aan de robuustheid van de stekker.
Verschil tussen 7 polige en 13 polige stekkers
Het verschil tussen een 7-polige en 13-polige stekker is dat een 13-polige stekker over meer polen en daardoor functies beschikt. Een 7-polige stekker voorziet een aanhangwagen van de basisverlichting zoals knipperlichten, remlichten en mistverlichting. De extra polen op de 13-polige stekker worden onder andere gebruikt voor de achteruitrijverlichting en continu stroom. Achteruitrijverlichting is sinds 10 juli 2011 zelfs verplicht op aanhangers, caravans, boottrailers of paardentrailers. Vandaar dat nieuwe aanhangers tegenwoordig standaard zijn uitgerust met 13-polige stekkers. Dit is ook de reden dat de 13 polige stekker de nieuwe standaard is. Op den duur gaat deze de 7 polige stekker volledig vervangen.
Waarom kiezen voor een 13 polig systeem?
Achteruitrijverlichting verplichting
Vanaf 10 juli 2011 moeten nieuwe aanhangers zijn voorzien van achteruitrijverlichting in combinatie met een 13 polige stekker.
Aanhangwagens tot 6 meter zijn verplicht 1 achteruitrijlamp te voeren. Bij een lengte van 6 meter of meer zijn 2 achteruitrijlampen verplicht.
Daarom zijn nieuwe aanhangwagens tegenwoordig standaard uitgerust met een 13 polige stekker, aangezien er op een 7 polige stekker geen ruimte is voor achteruitrijverlichting.
Mistachterlicht verplichting
Sinds 1 juli 2006 is een mistachterlicht verplicht op aanhangers en caravans boven 750kg (toegestane maximale massa) die na 31 december 1997 in gebruik zijn genomen.
Alle aanhangwagens en caravans van een toegestane maximale massa van 750 kg of daaronder, moeten ongeachte het bouwjaar een mistachterlicht hebben.
Voor aanhangwagens gebouwd voor 10 juli 2011 zijn deze verplichtingen geen probleem (vanwege achteruitrijverlichting verplichting). U heeft op uw 7-polige stekker mistachterlicht en u heeft geen achteruitrijverlichting nodig. Voor nieuwe aanhangwagens heeft u dus wel een 13 polige stekker nodig voor de combinatie mistachterlicht en achteruitrijverlichting.
Continu stroom caravan
Voor caravans die zijn uitgerust met een koelkast en/of met een accu, voldoet het 7 polige systeem niet meer en heeft u een 13 polig systeem nodig. Dit vanwege de continu stroom.
Aangezien u altijd stroom van de auto accu kunt onttrekken spreken we van continu (ook wel 'constant') stroom. In de meeste caravans werken een aantal systemen op de 12V spanning van de autoaccu. Denk bijvoorbeeld aan de koelkast, verlichting, ventilator, accu of tv.
Vroeger werd pool 2 van de 7 polige stekker gebruikte voor de continu stroom. Sinds de verplichting van het mistachterlicht wordt pool 2 niet meer gebruikt voor de continu stroom, maar voor het mistachterlicht. Hierdoor heeft u een 13 polige stekker nodig en is dit ook de nieuwe standaard bij nieuwe caravans.
Overzicht dertienpolige Jaeger stekkerdoos (DIN 11446):
| Pin | Functie | Kleur | Draaddikte |
| 1 / L | Richtingaanwijzer links | Geel | 1mm |
| 2 / 54G | Mistlamp | Blauw | 1mm |
| 3 / 31 | Massa | Wit | 1,5mm |
| 4 / R | Richtingaanwijzer rechts | Groen | 1mm |
| 5 / 58R | Richtingaanwijzer Achterlicht rechts | Bruin | 1mm |
| 6 / 54 | Remlichten | Rood | 1mm |
| 7 / 58L | Achterlicht links | Zwart | 1mm |
| 8 | Achteruitrij verlichting | Roze | 1mm |
| 9 | Continu stroom | Oranje | 2,5mm |
| 10 | Contactgeschakelde stroom | Donkergrijs | 2,5mm |
| 11 | Massa (pin 10) | Wit / Zwart | 2,5mm |
| 12 | Aanhangwagen herkenning | Lichtgrijs | Verschillend |
| 13 | Massa (voor pin 9) | Wit / Rood | 2,5mm |
| (optioneel) Extra pool | |||
| 2a | Mistlamp uitschakeling | Grijs | |
Overzicht Multicon West stekkerdoos:
| Pin | Functie |
| 1 / L | Richtingaanwijzer links |
| 2 / 54G | Mistlamp |
| 3 / 31 | Massa |
| 4 / R | Richtingaanwijzer rechts |
| 5 / 58R | Achterlicht rechts |
| 6 / 54 | Remlichten |
| 7 / 58L | Achterlicht links |
| 8 | Achteruitrij verlichting |
| 9 | Continu stroom |
| 10 | Contactgeschakelde stroom |
| 11 | Massa (pin 10) |
| 12 | Aanhangwagen herkenning |
| 13 | Massa (voor pin 9) |
| (optioneel) Extra pool | |
| 2a | Mistlamp uitschakeling |