Koppeling

Soorten en maten

Naast het merk, bestaat een aanhanger koppeling in verschillende maten. Ten eerste is de draagkracht van de koppeling van belang. Aanhangwagen koppelingen verschillen van draagkracht, waar u naar dient te kijken. Ten tweede kijkt men naar de bevestigingsvorm van een koppeling. Deze kan namelijk rond en vierkant zijn, die ook nog eens van breedte kunnen verschillen. Daarnaast dient u eveneens te kijken naar de bevestigingsgaten. Deze kunnen horizontaal, verticaal of kruislings zitten. Het is daarom essentieel dat u voor uw aanhanger koppeling het merk, de bevestigingsvorm, draagkracht, afmetingen en de bevestigingsgaten controleert.

Werking Koppeling

De koppeling van een aanhangwagen is het bevestigingspunt met het trekkend voertuig. Op de meeste aanhangwagens wordt gebruik gemaakt van een kogelkoppeling. Deze bestaat uit de volgende hoofdonderdelen:

• - Koppelingshuis
• - Sluitinrichting (sluit bij gesloten koppeling de kogel in)
• - Handgreep
• - Borginrichting

Op de koppeling zit een hendel met een blokkeerpal. Het scharnierpunt van de hendel en het glijvlak van de blokkeerpal  mogen af en toe een beetje olie hebben om frictie tegen te gaan. Wanneer de blokkeerpal helemaal niet goed schuift, is waarschijnlijk de veer te slap of gebroken. Wanneer dit probleem voordoet, is de koppeling vervangen de enige mogelijkheid.

De koppeling kan het beste met een beetje vet worden gesmeerd. Het vet zorgt ervoor dat de koppeling soepel kan draaien op de trekhaakkogel, zonder dat er slijtage optreed door het draaien van ijzer op ijzer. Wanneer een stabilisatorkoppeling is gemonteerd, dient deze niet gesmeerd te worden met vet. Koppelingen en de diverse delen daarvan kunnen uiteraard in merk en type verschillen.

Borging

De borging dient aanwezig te zijn om het ongewenst openen van de koppeling tegen te gaan. Wanneer de koppeling opent, is het mogelijk dat de aanhangwagen los komt van het trekkend voertuig. Borging bestaat in verschillende vormen. Dit kan een los onderdeel zijn door middel van een slot of een musketonhaak. Tegenwoordig zit het bijna altijd ingebouwd in het mechanisme, zoals een drukpen met veer.

Mogelijke problemen bij de koppeling

• - De koppeling sluit niet automatisch, de handgreep blijft in de geopende stand staan
• - De koppeling vergrendelt niet

Wanneer deze problemen zich voordoen, zou het kunnen zijn dat er vuil of andere verontreinigingen in de kogelschaal, lagering is geroest of zelfs vastgeroest zit. Dit kan worden voorkomen door de kogelschaal schoon te houden, respectievelijk het mechanisme te olien en gangbaar te maken. Daarnaast zou de kogeldiameter groter dan 50 mm kunnen zijn of kan de koppeling vervormd zijn. Een oplossing hiervoor is het vervangen van de kogel en/of koppeling.

• - Er zit duidelijk beweging tussen koppeling en kogel

Als er duidelijk beweging tussen de koppeling en de kogel zit, kan de borginrichting zijn vastgeroest, de klinknagel verbogen zijn of de kogel of koppeling is te ver versleten. Dit zal gangbaar gemaakt moeten worden. Wanneer dit niet mogelijk is, blijft als enige optie vervanging van de koppeling over.

Hoe kan de kogelkoppeling gecontroleerd worden?

Er zijn een aantal punten die van belang zijn bij de controle van de kogelkoppeling:

• - De koppeling dient goed om de kogel te passen (Bij de APK is er voor dekogel een minimummaat van 49 mm vastgesteld)
• - De borging dient in orde te zijn
• - Er mag geen enkele vorm van vervorming of scheurvorming voorkomen bij enig onderdeel. Het herstellen door middel van lassen is niet toegestaan
• - De voorgeschreven bouten moeten goed vast zitten. Dit is te controleren met behulp van een momentsleutel
• - De moeren dienen goed geborgd te zijn. De bouten moeten voldoende lengte hebben, zodat er minimaal één draadgang door de moer heen steekt. (Zelfborgende moeren kunnen maar één keer worden gebruikt. Wanneer deze zijn losgedraaid bij werkzaamheden, dienen deze vervangen te worden)

Artikel 5.12.67